Yüz yıldan fazla bir süre önce keşfedilmesinden bu yana, Yunanistan kıyılarındaki antik bir gemi enkazından çıkarılan 2.000 yıllık bir mekanik bilgisayar olan Antikythera mekanizması, arkeolojideki en dikkate değer gizemlerden biri olmuştur.
Geçen hafta Horoloji Dergisi’nde yayınlanan yeni bir çalışma için belirtelim. 1901 yılında Yunanistan’ın Antikythera adası yakınlarında keşfedilen, elle çalıştırılan karmaşık bir mekanik bilgisayar olan antik Antikythera mekanizması hakkında yeni ayrıntıları ortaya koyuyor.
İlginizi Çekebilir: Mini bilgisayar DeskMate X600: Yüksek performans ve estetik tasarım
Çalışma, Antikythera mekanizmasının ardındaki dikkat çekici işçiliğe ve Antik Yunan’daki kullanımına ışık tutuyor
Batık bir gemi batığını araştıran dalgıçlar, geçmişi M.Ö. 2. yüzyıla kadar uzanan, ayakkabı kutusu büyüklüğündeki cihazı buldu. Parçalanmış ve ağır biçimde aşınmış olmasına rağmen, karmaşık dişlileri, tutulmaları tahmin eden ve gezegenlerin astronomik konumlarını hesaplayan karmaşık bir mekanizmaya işaret ediyordu.
Glasgow Üniversitesi’ndeki (UG) bilim adamlarının son araştırmaları, mekanizmanın “takvim halkası” olarak adlandırılan halkasına yeni bakış açıları kazandırdı.
İstatistiksel analiz tekniklerini kullanan araştırmacılar, halkanın büyük ihtimalle 354 delik içerdiğini ve Mısır takvimi veya diğer 360 günlük takvimlerden ziyade ay takvimine uygun olduğunu belirledi.
UG Fizik ve Astronomi Okulu’nda profesör olan Graham Woan, bir meslektaşından alışılmadık bir ipucu aldıktan sonra çalışmaya öncülük etti. Woan şu ifadeleri belirtti. “Geçen yılın sonuna doğru, bir meslektaşım bana, takvim halkasının bir kopyasını yapmak isteyen ve içinde kaç tane delik bulunduğunu belirlemenin yollarını araştıran YouTuber Chris Budiselic’in elde ettiği verileri gösterdi”
Woan, “Bu bana ilginç bir sorun gibi geldi” diye de ekledi. “Soruyu cevaplamak için bazı istatistiksel teknikleri kullanmaya başladım.”
Eksik verilere dayalı belirsizliği ölçen Woan uygulamalı Bayesian analizi, hayatta kalan deliklerin konumlarına ve halkanın kalan altı parçasının yerleşimine bağlı olarak halkanın muhtemelen 354 veya 355 deliğe sahip olduğunu ortaya çıkardı.
UG Yer Çekimi Araştırma Enstitüsü’nde araştırma görevlisi ve makalenin ortak yazarı Dr. Joseph Bayley, halkayı daha fazla analiz etmek için yer çekimsel dalga tespitinde kullanılan teknikleri uygulayarak çalışmaya katkıda bulundu.
Bayley, astronomik olayların neden olduğu uzay-zaman dalgalanmalarını ölçen LIGO dedektörlerinin yöntemlerini uyarlayarak, Markov Zinciri Monte Carlo ve iç içe örnekleme yöntemlerini kullanarak takvim halkasını inceledi.
Sonuçlar, her bir delik arasında yalnızca 0,028 mm’lik bir radyal değişime sahip, 77,1 mm’lik bir yarıçap içinde 354 delikli bir halkanın yüksek olasılığını doğruladı. Bu da, cihazı yapan antik Yunan zanaatkârlarının olağanüstü hassasiyetini ortaya koyuyor.
“Deliklerin konumlandırılmasının hassasiyeti, son derece hassas ölçüm teknikleri ve onları delmek için inanılmaz derecede istikrarlı bir el gerektiriyordu”
Bayley şu ifadeleri kullandı. “Deliklerin konumlandırılmasının hassasiyeti, son derece hassas ölçüm teknikleri ve onları delmek için inanılmaz derecede istikrarlı bir el gerektiriyordu” Bu kesinlik, Antikythera mekanizmasının ay takvimini takip etmek için kullanıldığı fikrini güçlendiriyor.
Çalışma, Antikythera mekanizmasının ardındaki dikkat çekici işçiliğe ve Antik Yunan’daki kullanımına ışık tutuyor. Woan, “Bulgularımızın, Indiana Jones tarafından yapılanlardan daha az doğaüstü olmasına rağmen, bu olağanüstü cihazın Yunanlılar tarafından nasıl yapıldığına ve kullanıldığına dair anlayışımızı derinleştirmeye yardımcı olacağını umuyoruz” diye de ekledi.
