EYT düzenlemesiyle milyonlarca vatandaş emeklilik hakkına kavuşurken, gözler bu kez 1999 sonrası sigorta girişi olanlara çevrildi. 50 yaş altı için erken emeklilik sağlayacak “kademeli sistem” yeniden gündemde.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesiyle yüz binlerce çalışan emekli olurken, 1999 sonrası sigorta girişi bulunan milyonlarca kişi hâlâ erken emeklilik umudunu koruyor. Yeni dönemde 50 yaş altına emeklilik sağlayacak kademeli bir sistemin Meclis gündemine taşınabileceği konuşuluyor.
Ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan son açıklamalara göre, EYT benzeri geniş kapsamlı bir yaş indirimi planı şimdilik hükümetin gündeminde bulunmuyor.
EYT yasasından yalnızca 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar yararlanabildi. Bu tarih sonrasında sigortalı olan vatandaşlar ise mevcut sistemde kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş sınırına tabi tutuluyor.
Sendikalar ve muhalefet partileri, sigorta başlangıç tarihine göre kademeli yaş indirimi öngören yeni bir model öneriyor. Bu teklif yasalaşırsa, 43 ila 45 yaş aralığında erken emekliliğin önü açılabilecek. Henüz resmî bir düzenleme bulunmasa da, söz konusu tekliflerin komisyonlarda görüşülmesi için hazırlıkların sürdüğü ifade ediliyor.
EYT kapsamında 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için yaş şartı kaldırılmıştı.
Bu gruptaki vatandaşlar,
Kadınlarda 20 yıl sigortalılık ve 5000–5975 prim günüyle,
Erkeklerde 25 yıl sigortalılık ve 5000–5975 prim günüyle emekli olabiliyor.
1999–2008 yılları arasında sigortalı olanlar için ise tablo değişiyor:
Kadınlarda 58 yaş ve 7000 prim günü,
Erkeklerde 60 yaş ve 7000 prim günü şartı bulunuyor.
2008 sonrası sigorta girişi yapanlar için prim gün sayısı 7200’e, Bağ-Kur kapsamında çalışanlar için ise 9000 güne kadar çıkıyor.
Bu grupta emeklilik yaşı 65’e kadar kademeli olarak yükseliyor.
Yeni bir düzenleme yürürlüğe girene kadar 50 yaş altı emeklilik yalnızca istisnai koşullarda mümkün olabiliyor.
Bunlar arasında:
Malulen emeklilik (en az %60 iş gücü kaybı, 10 yıl sigortalılık ve 1800 gün prim),
Engelli emekliliği (en az %40 engellilik oranı ve gerekli prim süresi),
Fiilî hizmet süresi zammı (ağır, riskli veya yıpratıcı işlerde çalışanlar için yaş indirimi) yer alıyor.
Bu kapsamlar dışında erken emeklilik hakkı tanınmıyor.
Uzmanlara göre, 1999 sonrası sigortalıların emeklilik sorununu çözmek için kademeli sistem ilerleyen dönemde yeniden tartışmaya açılabilir.
Kamuoyundaki taleplerin artması, TBMM’de yeni bir torba yasayla bu konunun yeniden gündeme gelmesini sağlayabilir.
Ancak mevcut durumda EYT’ye benzer bir yasal düzenleme hazırlığı bulunmuyor. Bakanlık kaynakları, “Herhangi bir yaş indirimi ya da geniş kapsamlı emeklilik paketi çalışmamız yok” açıklamasını yineliyor.
Kaynak: Haber Merkezi
