Hollandalı gözlük üreticisi Hans Lippershey, Teleskob için ilk patent başvurusu yapan kişi olarak bilinir. 1608’de Lippershey, nesneleri üç kez büyütebilen bir cihaz üzerinde hak iddia etti. icat ettiği Teleskob, dışbükey ve içbükey merceklerden oluşmaktaydı. Bir hikayeye göre tasarımı için fikri, dükkanında uzaktaki bir rüzgar gülü yakın görünen iki lens tutan iki çocuğu gözlemledikten sonra aldı. Ama bazıları Lippershey‘in teleskobu Zacharias Jansen‘den çalşmış olabileceğni iddia etti.
Aynı kasabada yaşayan Jansen ve Lippershey’in meslekleri gereği aynı optik aletlerle çalışıyorlardı. Ama Lippershey’in teleskobunu başka mucitlerden bağımsız olarak icat etmediğine dair herhangi bir delil bulamadıkları için Lippershey, patent başvurusuyla teleskob için kredi almayı başardı. Ama Jansen, bileşik mikroskobu icat etmekle kredilendirildi.
Karışıklığa ek olarak, bir başka Hollandalı olan Jacob Metius, Lippershey’den birkaç hafta sonra bir teleskob için patent başvurusunda bulundu. Hollanda hükümeti de, karşı tarafların iddiaları nedeniyle her iki başvuruyu da reddetti. Ayrıca yetkililer, cihazın yeniden üretilmesinin kolay olduğunu ve patentini zorlaştırdığını söyledi. Sonunda, Lippershey teleskobun yenilerini üretmesi için hükümetten ödenek alırken, Metius ise küçük bir ödül ile yetinmek zorunda kaldı.
Galileo Galilei,1609 yılında Hollandalı perspektif gözlüklerinden haberdar olunca alel acele kendi gözlüklerinden birini tasarladı. Bazı iyileştirmeler yaptı – yaratılışı nesneleri 20 kat büyütebilirdi – ve cihazını Venedik Senatosu’na sundu. Stillman Drake’in ” Galileo İş Başında: Bilimsel Biyografisi ” adlı kitabında belirttiğine göre, Senato da onu Padua Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak ömür boyu görevlendirdi ve maaşını iki katına çıkardı. (Courier Dover Yayınları, 2003).
Galileo bir teleskobu gökyüzüne doğru çeviren ilk kişiydi. Ay’ın yüzey şekillerini yakından görebildi. Ayrıca, Samanyolu Galaksisini de seçebildi. Ayrıca Satürn’ün halkalarını, güneş lekelerini ve Jüpiter’in dört uydusunu keşfetti.
İngiliz etnograf ve aynı zamanda bir matematikçi olan Thomas Harriot da Ay’ı bir dürbünle gözlemledi. Ağustos 1609’daki ay çizimleri Galileo’nun çizimlerinden daha önceye dayanmasına rağmen yayınlanmadığı için Galilo’nun çizimleri bilinir.
Galileo gözlemlerini derinleştirdikçe, Güneş’in merkezinde olduğu Kopernik gezegen modeline kendini ikna etti. Galileo, ” İki Büyük Dünya Sistemi, Ptolemaik ve Kopernik Üzerine Diyalog ” adlı bir kitap yazdı.” ve onu Papa Urban VIII‘e ithaf etti. Ancak fikirleri sapkın olarak kabul edildi ve Galileo 1633’te Roma’daki engizisyonun önüne çıkmaya çağrıldı. Bir savunma pazarlığı yaptı ve çalışmaya ve yazmaya devam ettiğ ev hapsine mahkum edildi. 1642’deki ölümüne kadar.
Avrupa’nın başka yerlerinde, bilim adamları teleskobu geliştirmeye başladılar. bu bilim adamlarından Johannes Kepler, mevcut optikleri inceledi ve iki dışbükey mercekli bir teleskob tasarladı ama görüntüler baş aşağı idi. Kepler’in yazılarından yola çıkan Isaac Newton, merceklerden ziyade aynalardan bir teleskob yapmanın daha iyi olduğunu düşündü ve 1668’de bir yansıtıcı teleskob yaptı. İşte bu yansıtıcı Teleskob yüzyıllar sonra astronomiye egemen oldu.
İçindekiler
Optik Teleskob Nedir?
- Mercek kullanan kırılma teleskobları.
- Ayna kullanan yansıtıcı teleskoblar.
- Mercek ve ayna kombinasyonunu kullanan katadioptrik teleskoblar.
Optik Teleskob Tarihi
İlk teleskoblar büyütme için merceklere dayanıyordu. Lenslerin bu şekilde kullanılması eski Yunanlılara kadar uzanmaktadır ancak kaliteli lens üretimi mümkün olmamıştır. 13. yüzyılda gözlüklerin icadına kadar bu kullanım için yaygın lens üretimi başlamadı.
İlk optik teleskob 1608 yılında Hans Lippershey adlı Hollandalı bir gözlük üreticisi tarafından yapılmıştır. Bu teleskob bir kırılma teleskobuydu ve bir dışbükey ve bir içbükey mercekten oluşuyordu. Bu teleskob, görüntülenen şeyin yalnızca üç kat büyütülmesini sağladı. Bunu hızla takiben, optik teleskob Hollanda ve Avrupa’ya yayıldı.
1609’da İtalyan astronom Galileo Galilei kendi teleskobunu yapmaya başladı. Teleskobu, dışbükey bir objektif mercek ve içbükey bir mercekten oluşuyordu. Tasarımını iyileştirmek ve geliştirmek için birkaç ay harcadı ve büyütmeyi üç kattan 23 kata çıkarmayı başardı. Galileo daha sonra teleskobuyla astronomik gözlemler yapmaya başladı. Jüpiter’in aylarını keşfetti, ayın topografyasını gözlemledi ve güneş lekelerini takip etti. Bu şekilde Galileo astronomide devrim yarattı.
Optik Teleskob Gerçekleri
Bazı ilginç teleskob gerçekleri:
- Şu anda, teleskoblar en çok astronomide inanılmaz derecede uzaktaki nesneleri görüntülemek için kullanılmaktadır. Ancak, ilk teleskoblar gelen gemileri görmek için kullanıldı.
- Yapılan ilk teleskobların tümü, yansıtmalı teleskobların teorik avantajlarına rağmen, kırılmalı teleskoblardı. Bunun nedeni, küresel aynalardan daha mercekleri inşa etmenin daha basit olmasıdır.
- Optik teleskoblar yaklaşık 13 milyar ışık yılı uzağı görebilir. Bu ışık evrenin başlangıcından beri seyahat ediyor, esasen teleskoblar geçmişe bakıyor.
Optik Teleskob Özellikleri
Bir teleskobun önemli özellikleri ve özellikleri şunlardır:
- Amaç: Bu, ışığı toplayan unsurdur. Kırıcı teleskoblarda bu bir mercektir. Yansıtıcı teleskoblarda bu, birincil ayna olarak da adlandırılan bir aynadır. Objektif ne kadar büyük olursa, o kadar fazla ışık toplanır.
- Açıklık: Bu, teleskobun ışık toplama alanıdır. Açıklığın boyutu, objektif merceğin veya birincil aynanın çapına göre belirlenir. Bu, teleskobun çözünürlüğünü belirler; daha küçük nesnelere bakmak için daha büyük bir diyafram kullanılabilir.
- Mercek: Bu, teleskobtan gelen görüntünün görülmesini sağlayan küçük bir mercektir.
- Odak uzaklığı: Bu, ışığın odaklandığı mesafedir. Kısa odak uzaklığına sahip bir sistem, daha uzun odak uzaklığına sahip bir sistemden daha büyük bir optik güce sahiptir.
- Büyütme: Bu, bir nesnenin büyütülme miktarıdır. Objektifin odak uzunluğu ve göz merceğinin odak uzunluğu ile belirlenir.
