Bu prestijli uçağın uluslararası üretim süreci, son günlerde dikkat çekici bir değişim yaşadı. Dassault, Hindistan merkezli Tata Advanced Systems Limited (TASL) ile yaptığı anlaşmalar kapsamında, Rafale’in ana gövde üretimini Fransa dışına taşıyor. Bu gelişme, sadece savunma sanayi açısından değil; stratejik, diplomatik ve askeri açılardan da önemli sonuçlar doğuracak.
Dassault ile TASL arasında imzalanan dört yeni anlaşmaya göre:
Ön gövde, merkezi gövde, tam arka gövde ve yan paneller Hindistan’da üretilecek.
Haydarabad’da özel bir üretim tesisi kurulacak.
Tesiste 2028 itibarıyla ayda iki tam Rafale gövdesi üretilecek.
Bu üretim hem Hindistan’ın hem de uluslararası müşterilerin ihtiyaçlarını karşılayacak.
Fransa’nın dış politika stratejileri ve Hindistan’ın “Make in India” girişimiyle uyumlu bu adım, Dassault’un offset yükümlülükleri kapsamında atılmış bir hamle olarak da değerlendiriliyor.
Rafale uçakları daha önce Hindistan ile Pakistan arasında yaşanan krizlerde “kaynak kodlarına erişim eksikliği” nedeniyle tartışma konusu olmuştu. Hindistan, Fransız tarafına kodlara erişim talebinde bulunmuş ancak bu talep gizlilik ve teknoloji güvenliği gerekçesiyle reddedilmişti.
Bu nedenle, Rafale’in tam etkin kullanımı konusunda Hindistan’ın sınırlı kaldığı eleştirileri gündeme gelmişti. Kod krizi nedeniyle, bazı gelişmiş silah ve yazılım sistemlerinin devre dışı bırakılmak zorunda kalındığı da iddialar arasında yer aldı. Bu durum, modern savaş uçağı alımlarında teknolojik bağımsızlık tartışmalarını yeniden gündeme taşıdı.
Rafale savaş uçakları, Yunanistan tarafından 2020’li yıllarda Türkiye’ye karşı caydırıcılık unsuru olarak envantere dahil edildi. Ancak Dassault’un teknoloji paylaşımı konusundaki katı tutumu, bu uçakların taktik ve stratejik etkinliğini sınırlandırıyor. Dahası, Türkiye’nin KAAN ve KIZILELMA gibi milli platformlar geliştirmesi, dışa bağımlılığı azaltarak savunma konseptini değiştiriyor.
Türkiye bu noktada, uçak değil teknoloji sahibi ülke olma yolunda ilerlerken, Rafale gibi dışa bağımlı platformlar uzun vadede taktik üstünlük sağlamaktan çok stratejik kısıtlamalar yaratabiliyor.
2023: 13 adet Rafale teslimatı
2024 hedefi: 21 adet
2025 hedefi: 25 adet
Toplam sipariş: 230 adet (164’ü ihracat)
Rafale M ve Rafale B varyantlarını kapsayan son 7 milyar avroluk anlaşma, 2028-2031 arasında teslim edilecek. Paket içerisinde Meteor ve Exocet füzeleri, bakım sistemleri ve simülatörler de yer alıyor.
Kaynak: Dassault Aviation Resmî Açıklamaları
