Gérard Araud, 2014–2019’da Fransa’nın İsrail Büyükelçisi, 2019–2022’de ABD Büyükelçisi olarak görev yaptı. Orta Doğu siyaseti ve nükleer denetim uzmanlığıyla tanınan Araud, İran–İsrail gerilimi tırmanırken Türkiye’nin stratejik savunma seçeneklerini yeniden gözden geçirmesi gerektiğini belirtti. “Bir Türk stratejist olsaydım, nükleer caydırıcılığı ciddiyetle değerlendirirdim” ifadesi, bölgesel güç dengeleri hakkında yeni bir tartışma başlattı.
Başarılı Uygulama: Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEA) gözetiminde, İran’ın tesislerine erişim sağlandı ve şeffaf denetimler yürütüldü.
Tarafların Tutumu: ABD’nin 2018’de çekilmesinin dışında, diğer imzacı ülkeler İran’ı taahhütlerini çiğnemekle suçlamadı.
Bu çerçevede Araud, “Anlaşma, öngörüldüğü şekilde yürüdü” diyerek nükleer denetim mekanizmasının etkinliğine işaret ediyor.
Hedefler: Tahran, Natanz ve Şiraz’daki nükleer tesisler; ordu üst komuta kademesi
Kayıplar:
İran Genelkurmay Başkanı ve Devrim Muhafızları Komutanı
9 nükleer bilim insanı
Toplam sivil ölü sayısı: 224
Araçlar: Balistik füzeler ve hava savunma sistemleri
Sonuç: 24 kişi hayatını kaybetti; 500’den fazlası yaralandı
Uluslararası Tepki: Türkiye dahil birçok ülke İsrail’in eylemlerini kınadı.
| Avantajlar | Dezavantajlar |
|---|---|
| Bölgesel dengeyi yeniden kurma imkânı | NPT yükümlülüklerinin ihlali sonucu uluslararası yaptırımlar |
| Güçlü caydırıcılık sayesinde saldırı riskinin azalması | Yüksek maliyetli altyapı ve teknoloji yatırımı |
| Stratejik prestij ve müzakere gücünde artış | Diplomatik izolasyon riski ve ekonomik ambargolar |
Hava Savunma Sistemleri: Erken uyarı radarları ve entegre hava savunma ağlarının güçlendirilmesi.
Siber Güvenlik Yatırımları: Kritik altyapıların siber saldırılara karşı korunması.
Bölgesel İş Birlikleri: NATO ve komşu ülkelerle savunma diplomasi kanallarının etkinleştirilmesi.
Barışçıl Nükleer Enerji: Mevzuat ve NPT çerçevesinde “barışçıl” nükleer projelerin geliştirilmesi.
Kaynak: Gérard Araud’dan Türkiye’ye nükleer seçenek önerisi,” Türkiye Gazetesi, 17 Haziran 2025.
