Hazine ve Maliye Bakanlığı, gayrimenkul satışlarında vergi kaçırma girişimlerine karşı kapsamlı bir dijital denetim süreci başlattı. Özellikle rayiç bedelin altında tapu beyanı yapan alıcı ve satıcılar, artık gelişmiş yazılımlar sayesinde kolayca tespit ediliyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın geliştirdiği bu sistemler sayesinde, son 5 yılda yapılan yüz binlerce konut satışı tek tek incelemeye alındı.
Bakanlık kaynaklarından edinilen bilgilere göre, özellikle İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyükşehirlerde tapu işlemlerinde gerçek değer yerine düşük tutar beyan edildiği yaygın olarak görülüyor. Bu nedenle, bilgisayar destekli analizler sonrası, şüpheli işlemlere ilişkin yazılı tebligatlar gönderilmeye başlandı. Tapuda beyan edilen rakamlar, ilçe bazında ortalama satış fiyatlarıyla karşılaştırılıyor. Uyuşmazlık halinde mükellefler, ifadeye çağrılıyor ve cezai işlem başlatılıyor.
Mevcut mevzuata göre, gayrimenkul satışlarında beyan edilen bedelin %4’ü oranında tapu harcı alınıyor. Bu harç, alıcı ve satıcı tarafından %2’şer olarak ödeniyor. Ancak birçok işlemde:
Gerçek bedel düşük gösteriliyor
Harç yalnızca bir tarafça karşılanıyor
Bu tür usulsüzlükler, hem kamu gelirlerinde büyük kayıplara neden oluyor hem de idari suç teşkil ediyor.
📌 Ceza Detayları:
Eksik beyan edilen bedel faiziyle tahsil edilecek
Gerçek dışı beyanlar için idari para cezaları uygulanacak
Ceza miktarı, beyan farkına göre binlerce TL’yi bulabiliyor
Tapu sahipleri, geçmiş satış işlemlerine dair beyanlarını ve varsa ceza durumlarını e-Devlet üzerinden Gelir İdaresi Başkanlığı sisteminden sorgulayabiliyor. Uzmanlar, özellikle son yıllarda tapu işlemi yapmış vatandaşların bu kontrolleri yapmalarını şiddetle tavsiye ediyor.
Gayrimenkul satışında rayiç bedelin altında işlem yapılması, sadece vergi kaçırmakla kalmaz; aynı zamanda:
Dava açılması halinde alım-satımın iptaline neden olabilir
Tapu devri sonrası ortaya çıkacak miras, nafaka veya icra işlemlerinde sorun yaratabilir
Hazine’nin geriye dönük tarhiyatı, mali kayıplara ve sicil sorunlarına yol açabilir
