Türkiye’de milyonlarca vatandaşın emeklilik hayalleri yeniden şekillenirken, küçük esnaf ve Bağ-Kur’lular için yepyeni bir müjde bekleniyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daha önce işaret ettiği önemli bir değişiklikle, Bağ-Kur’luların emeklilik için toplaması gereken prim gün sayısının 9000 günden 7200 güne indirilmesi gündemde. Bu devrim niteliğindeki adım, sadece prim gün sayısını değil, aynı zamanda emeklilik maaşı hesaplamalarında kritik rol oynayan “1261 gün kuralı”nda da önemli değişikliklere yol açacak. Böylece, az primle yüksek maaş alma imkanı doğacak ve Bağ-Kur’lu küçük esnaf, tıpkı SSK’lılar gibi daha erken emekli olabilecek.
Türkiye’deki sosyal güvenlik sisteminde, özellikle esnaf ve sanatkarların emeklilik koşulları, SSK’lılara göre daha fazla prim günü gerektirmesi nedeniyle uzun süredir tartışma konusuydu. Cumhurbaşkanlığı tarafından verilen müjdeyle, küçük esnaf statüsündeki Bağ-Kur’luların emeklilik için topladıkları 9000 prim gününde 1800 günlük bir indirim yapılarak bu sayının 7200 güne düşürülmesi hedefleniyor. Bu düzenleme, milyonlarca Bağ-Kur’lu esnafın yüzünü güldürecek ve emeklilik kapısını erken aralayacak.
Bu beklenen düzenleme ile birlikte, emeklilik hesaplamalarında önemli bir yer tutan **”1261 gün kuralı”**nda da esaslı bir değişiklik öngörülüyor. Mevcut SGK mevzuatında, bir sigortalının emekliliğini belirleyen son 7 yıllık (2520 gün) fiili hizmet süresinin yarısından bir gün fazlası olan 1261 prim ödeme günü hangi statüde yatırıldıysa, o statünün şartlarına göre emekli aylığı bağlanıyor. Eğer bu süre zarfındaki prim ödemeleri eşitse, en son tabi olunan sigorta kolu dikkate alınıyor. Örneğin, hem Bağ-Kur hem de SSK prim ödemesi olan bir sigortalı için en fazla primin yatırıldığı sigorta kolu belirleyici oluyordu. Yeni düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle birlikte, Bağ-Kur ve SSK prim gün sayılarının eşitlenmesi, 1261 gün kuralının önemini azaltacak ve emeklilik statüsü seçiminde daha fazla esneklik sunacak.
Emekli maaşının hangi statüden bağlanacağı da yine son 7 yıllık primlere bakılarak belirlenecek. Sigortalı, son 7 yılda hangi sigorta kolundan daha fazla prim yatırmışsa, o sigorta kolundan emekli olabilecek. Sürelerin eşit olması durumunda ise son hizmet süresindeki sigorta kolu dikkate alınacak. Bu durum, emekli maaşı, ikramiye ve diğer ödemelerin hesaplanmasında da belirleyici olacak.
Bağ-Kur’lu küçük esnaflar için sadece tam emeklilik değil, kısmi emeklilikte de prim indirimi müjdesi veriliyor. Mevcut durumda bir Bağ-Kur’lu, 5400 gün primle kısmi emekli olma hakkı elde edebilirken, SSK’lılar bu hakkı 4500 günle kazanabiliyor. Yapılması beklenen düzenleme ile birlikte, küçük esnafın kısmi emeklilik prim şartının da 4500 güne düşürülmesi öngörülüyor. Bu sayede, 60 yaş şartı ve 4500 prim günü koşulunu sağlayan Bağ-Kur’lular da kısmi emeklilik hakkından faydalanabilecek.
Bu önemli düzenlemeler, özellikle uzun yıllarını esnaflık yaparak geçirmiş ancak prim gün sayılarındaki farklılık nedeniyle emeklilik yaşını bekleyen milyonlarca vatandaş için büyük bir umut ışığı niteliği taşıyor. Söz konusu değişikliklerin yasalaşmasıyla birlikte, Bağ-Kur’lu küçük esnafın emeklilik hayali çok daha ulaşılabilir hale gelecek.
Not: Yukarıda belirtilen düzenlemeler, 08 Mayıs 2023 tarihinde gündeme gelen ve hala yasalaşma sürecinde olan teklifleri ifade etmektedir. Resmi yürürlüğe girmesi için TBMM onayından geçmesi ve Resmi Gazete’de yayımlanması gerekmektedir.
Kaynak: Vatandaşların, bu konudaki güncel ve kesin bilgiler için T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) resmi duyurularını ve internet sitesini (www.sgk.gov.tr) takip etmeleri önemle tavsiye edilir.
