ABD’nin, İran’ın üç kritik nükleer tesisine düzenlediği hava saldırısı sonrası bölgesel tansiyon yeniden zirveye çıktı.
ABD eski Başkanı Donald Trump, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, “İran’daki üç nükleer tesise yönelik son derece başarılı saldırımızı tamamladık” ifadelerini kullandı. Trump, özellikle Fordow nükleer tesisine tam kapasiteli bomba atıldığını belirterek, operasyonun ardından uçakların İran hava sahasını terk ettiğini vurguladı.
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in üst düzey danışmanlarından Ali Şemhani, saldırının ardından yaptığı açıklamada, ABD üslerinin artık “meşru hedef” haline geldiğini belirtti. İran Devrim Muhafızları da “Washington barışçıl tesislere saldırarak kendisini doğrudan saldırganlığın ön cephesine yerleştirdi” şeklinde bir açıklama yaptı.
İngiltere merkezli BBC, ABD’nin İran’a yönelik saldırıyı bir “rejim değişikliği” amacı taşımadığını duyurmasının ardından, Tahran’ın misillemesinin sınırlı kalabileceği görüşüne yer verdi. Ancak İran’ın askeri kapasitesi ve bölgedeki vekil unsurları göz önünde bulundurulduğunda, bölgedeki ABD çıkarlarının yüksek risk altında olduğu açıkça görülüyor.
Uzmanlara göre İran’ın misilleme seçenekleri çok yönlü olabilir:
Daily Telegraph’a göre İran’ın hedef listesinde Irak ve Suriye’deki ABD üsleri ilk sırada yer alıyor. Bölgede 40 binden fazla Amerikan askeri ve 20’ye yakın üs bulunuyor. Çoğu, İran’ın balistik füzelerinin menzili içinde.
İran’ın bölgede etkin olan vekil güçleri — Hizbullah, Hamas, Yemen’deki Husiler ve Irak’taki Şii milisler — aracılığıyla dolaylı saldırılar yapabileceği belirtiliyor. Özellikle Husiler, daha önce sona erdirdikleri ateşkes anlaşmasını gerekçe göstererek Kızıldeniz’deki ABD gemilerini hedef alabilir.
İran’ın elindeki en stratejik kartlardan biri Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidi. Küresel petrol arzının yaklaşık %20’sinin geçtiği bu boğazda olası bir mayınlama veya saldırı, sadece bölgesel değil, küresel enerji krizine yol açabilir.
New York Times’ın haberine göre, saldırıların ardından İran lideri Ayetullah Hamaney’in halkla doğrudan iletişim kuramaması, misilleme kararının gecikmesine neden olabilir. Bazı kaynaklar Hamaney’in güvenlik gerekçesiyle sığınakta bulunduğunu, dijital iletişim kanallarının kesildiğini belirtiyor.
İran’a yönelik hava saldırılarının temelini atan olaylar zinciri, 13 Haziran’da İsrail’in İran’a düzenlediği geniş çaplı saldırıyla başladı. İran ordusunun üst düzey kadrolarını ve nükleer altyapısını hedef alan bu saldırılarda:
9 nükleer bilim insanı,
İran Genelkurmay Başkanı ve üst düzey komutanlar
Toplamda 430 sivil yaşamını yitirdi, 3.500’den fazla kişi yaralandı.
📎 Kaynak: İran Sağlık Bakanlığı, 21 Haziran 2025
İran’ın İsrail’e yaptığı misillemelerde ise 24 İsrailli hayatını kaybetti, 1.272 kişi yaralandı.
Kaynak: BBC Türkçe
Reuters Ortadoğu Haberleri
IRNA Resmî Duyurular
